Jesień jest porą chryzantem nie tylko w Japonii i Chinach, także u nas w Polsce. Chryzantemy oprócz astrów i wrzosów są symbolem jesieni, tak jak jesienne róże „mówią nam o pożegnaniu”. Gdy w
Dzień Wszystkich Świętych i w
Dzień Zaduszny idziemy na cmentarze w dłoniach często trzymamy te piękne kwiaty. O zmroku listopadowe cmentarze - w oparach dymu unoszącego się nad płonącymi zniczami, i mocnej woni chryzantem – wyglądają zjawiskowo. Lubię ten widok. Lubię też patrzeć na chryzantemy w innym, dziennym świetle jak kwitną na moim balkonie; kupuję je od lat i cieszę się ich urodą aż do mrozów.
Chryzantema (Dendranthema) jest byliną lub
piana w oczyszczalni biologicznej półkrzewem z rodziny astrowate (Asteraceae). W Polsce znana jest pod nazwą złocień, dla mieszkańców Chin jest złotym kwiatem Wschodu, z Chin pochodzi, a jego nazwa w dosłownym tłumaczeniu oznacza właśnie złoty
kwiat (z gr. „chrys” - złoty, „anthemon” - kwiat). O chryzantemie wspominał Konfucjusz, wiadomo że była ona uprawiana w Chinach już w V w. p.n.e. Chińczycy nazywają chryzantemę „radością w niepomyślności”. Zanim stała się ozdobą ogrodów chińskich, ceniona była jako zioło przedłużające życie.
W Japonii chryzantema pojawiła się w VIII wieku, gdzie stała się kwiatem narodowym.
Chryzantema złocista o 16 płatkach znajduje się w herbie japońskiej rodziny cesarskiej, widnieje na pieczęci Cesarza Japonii. W rosie zebranej z kwiatów złocieni obmywano się, wierząc że rytuał ten zapewni zdrowie i długowieczność. Rośliny te były wszechobecne w sztuce. W XI-wiecznym dziele Murasaki Shikibu (o przemijaniu uczucia i piękna) p.t.: „Opowieść o Genji” (Genji Monogatari)
ogrody z czasów złotego wieku Heian ożywają na kartach romansu: „Chryzantemy w ogrodach obsypane były kwiatami, których słodki zapach koił nas swą łagodnością, a dookoła opadały szkarłatne liście klonów, jako że co pewien czas zrywał się lekki powiew wiatru...”
Dzień 9 września jest narodowym Świętem Chryzantem obchodzonym zarówno w Chinach, jak i w Japonii. Dawniej w Japonii podczas tego święta słuchano poezji i urządzano wycieczki. Do Europy chryzantema została przywieziona z Chin przez francuskiego żeglarza w XVIII wieku. W Wielkiej Brytanii chryzantemy stały się modne pod koniec XIX wieku.
Dziś w środowisku naturalnym chryzantemy można spotkać w Chinach, Japonii, Korei i w Mongolii. W Polsce w Pieninach rośnie dziko tylko jeden
gatunek należący do rodzaju chryzantema – chryzantema Zawadzkiego (Dendranthema zawadskii).
Znawcy twierdzą, że chryzantema urodą ustępuje tylko królowej kwiatów – róży. Chryzantemy kwitną od końca lata do początku zimy, mają bardzo trwałe kwiatostany. W ich kwiatach odnajdziemy barwy będące odbiciem płomiennej jesieni: odcienie czerwieni, różu, pomarańczy, żółci i bieli. Można obsadzać nimi rabaty, donice i pojemniki, a także hodować jako rośliny pokojowe.
Złocienie dobrze komponują się z astrami (Aster), georginiami (Dahlia), liliami (Lilium), rozchodnikami (Sedum), zawilcami japońskimi (Anemone hupehensis) i trawami. W wazonie pięknie wyglądają z hortensjami (Hydrangea), astrami (Aster) i gladiolami (Gladiolus). Chryzantema jest symbolem szlachetności i nieśmiertelności, słońca, cesarza iperfekcji. Kwiaty chryzantem mają bogatą wymowę; biała chryzantema oznacza
miłość („kocham cię”); chryzantema czerwona znamionuje przemijającą miłość, a żółta – skandal.
